QUẢ TRỨNG GÀ CỦA THẰNG THUẤN
Hồi nhỏ, chưa bao giờ tôi thấy chú tôi ăn trứng.
Khi tôi hai mươi, nhà chú có trại nuôi gà ta bỏ mối cho các chợ. Tôi vẫn không thấy chú ăn trứng.
Năm phát hiện bị ung thư tuyến tụy, chú dắt tôi đi thăm mộ một người bạn. Lúc đến nghĩa trang, chú mang một chục trứng gà luộc, trong đó có một quả chú bẻ đôi rồi ăn một nửa. Ngôi mộ không có hình, nằm ở góc khuất, mùa mưa thì bùn đất nhớp nháp, mùa nắng thì nóng không có chỗ trú.
Chầm chậm, chú tôi kể nghe câu chuyện mà cả đời này tôi cũng không quên...
Năm chú tôi học Đệ Thất, ông nội mất. Nhà đông con, rất nghèo, cơm độn còn bữa đực bữa cái, có được đĩa rau luộc chấm tương là hạnh phúc. Chú tôi đang tuổi lớn, sáng đi học đói rã người nhưng vẫn không dám hó hé với bà.
Trong lớp có hai đứa học giỏi nổi tiếng, một là chú tôi, người còn lại tên là Thuấn. Thuấn vóc người cao lớn, được nhiều con gái trong trường mê. Thuấn nổi tiếng một phần vì nhà giàu. Người ta đồn ba nó có tiệm điện máy trên đường Phan Thanh Giản (giờ là Điện Biên Phủ), Sài Gòn. Buổi sáng vào học, đứa nào sang lắm cũng chỉ được chén cơm độn đem theo. Thằng Thuấn thì ăn bánh mì, ăn trứng luộc, ăn cơm với thịt.
Buổi sáng hôm đó, chú tôi vào học sớm. Thuấn đang ngồi học bài. Tối hôm trước chú tôi chỉ ăn có nửa chén cơm, sáng dậy đi bộ mấy cây số, đói hoa cả mắt. Thuấn giở gói quà sáng của nó ra, trong đó có quả trứng gà luộc trắng phau. Chú tôi chửi thầm trong lòng, bà mẹ thằng nhà giàu, đem quả trứng ra trêu mình. Nhưng dù dặn lòng không được nhìn về phía quả trứng gà, chú tôi vẫn chép miệng đánh ực, bụng sôi sùng sục.
Thuấn thoáng nhìn qua phía chú tôi, rồi đi tới chìa ra cho chú tôi một nửa quả trứng.
Một nỗi tủi nhục không sao nói nên lời xộc thẳng lên mắt chú tôi. Chú tôi hét toáng:
- Mi làm chi đó? Mi khinh nhà tau nghèo phải không?
Nói xong, chú đấm vào mặt thằng Thuấn rồi chạy ra khỏi lớp. Hôm đó là lần đầu tiên chú tôi nghỉ học.
Lúc chú tôi đi lang thang ngoài đường về nhà thì thấy Thuấn chờ ngoài ngõ. Với con mắt bầm tím, cậu bạn đưa cặp cho chú tôi, nhỏ nhẹ:
- Mày đem cặp về nhà để mẹ đỡ nghi, tao xin nghỉ giùm mày rồi.
Mấy tuần sau đó, một đám trong lớp bắt chú tôi chìa bài cho nó xem vào giờ kiểm tra. Kiểm tra xong chú tôi chạy nhanh lên nộp, chẳng cho thằng nào nhìn. Cuối giờ, chú tôi bị bao vây. Một thằng giơ ghế lên toan đập vào lưng chú tôi, thì từ đằng sau Thuấn chạy lại, đạp vào lưng thằng đó. Hai thằng con trai tả xung hữu đột một hồi cũng mệt, chưa kể chú tôi còn thuộc dạng suy dinh dưỡng. Con mắt phải của thằng Thuấn hôm trước bị chú tôi đánh chưa kịp lành hẳn, con mắt trái đã sưng vù.
Sau khi tháo chạy, cả hai ngồi bệt xuống đường thở hồng hộc. Thuấn giở cặp, lấy ra quả trứng gà luộc, bẻ một nửa đưa chìa ra.
Đó là nửa quả trứng gà ngon nhất cuộc đời chú tôi.
Sau hôm đó, chú tôi với Thuấn thành bạn thân. Mỗi sáng, thằng Thuấn sẽ sẻ nửa đồ ăn chia cho chú tôi. Còn chú tôi sẽ chỉ nó môn Văn. Thằng Thuấn hay dắt chú về nhà chơi. Ngôi nhà có kệ sách to đùng kèm cái máy hát. Từ ngôi nhà đó, chú tôi có dịp nghe nhạc Trịnh Công Sơn, nhạc Ngô Thụy Miên, được đọc sách của ông Vích-tô Huy-gô, kịch Sếch-xpia. Thuấn bảo, sau này nó ráng học Văn giỏi để viết được cuốn sách hay hay, hay tựa quyển "Cuộc cách mạng trong trại súc vật" của ông Gieo-giồ, rồi sẽ tặng chú tôi một quyển.
Năm lên lớp Chín, vì nhà nghèo nên sự học của chú tôi dang dở. Thằng Thuấn đều đặn mang tập qua giảng bài cho chú tôi. Mãi đến lúc nó phải theo mẹ vào Nam sống cùng ba. Trước lúc đi, thằng Thuấn vỗ ngực bảo sau này tao sẽ viết cuốn sách hay như cuốn của ông Gieo-giồ, bán lấy tiền, tao cùng mày chia đôi, mày sẽ lại được đi học, mạ mày tao nuôi, cho ăn trứng no luôn.
Năm 1975, miền Nam giải phóng, chú tôi không còn nghe tin tức gì về thằng Thuấn nữa.
Rồi bẵng đi... tầm chục năm hơn, chú tôi vào Nam sinh sống, trở nên giàu có. Chú tôi đi khắp hang cùng ngõ hẻm tìm thằng Thuấn thuở nào. Thông tin dẫn chú tôi vào căn nhà xập xệ ở Quảng Bình. Một bà già tóc bạc trắng chập chững ra cửa, trố mắt nhìn chú tôi. Bà nắm tay dắt chú vào buồng. Trên cái giường tre trải chiếc chiếu rách có một người đàn ông trạc tuổi chú tôi đang nằm. Người đàn ông miệng méo xệch, mắt láo liên, ê a gọi mẹ.
Mẹ Thuấn lau nước mắt kể chú nghe chồng bà vượt biên bất thành để lại bà với con vướng Cải cách ruộng đất như thế nào, Thuấn bỏ học, rồi thành kẻ cướp...
- Có lần nó lấy trộm đồ bị cả xóm xúm vào đánh, thành kẻ điên luôn con ơi. Nhưng Thuấn nhớ con, mỗi lần cô cho nó ăn trứng gà, lúc nào nó cũng bẻ nửa rồi luôn miệng gọi tên con.
Người đàn bà già nua lấy quả trứng gà trắng phau bỏ vào chén đưa trước mặt Thuấn. Thằng bạn một thời to cao trở nên gầy nhẳng, không còn ra hình người, bẻ nửa trái trứng rồi lẩm bẩm:
- Chương, Chương, trứng...
Kể đến đó, chú tôi bật khóc như một đứa trẻ. Đó là lần đầu tiên tôi thấy chú khóc.
Search